to think sth over

- przemyślała całą sprawę od nowa she thought the whole thing through again

- musieli przemyśleć swoje plany they were forced to rethink their plans

* * *

thought, reflection, consideration; bez (chwili) namysłu without a (moment's) thought, without (a moment's) reflection; czas do namysłu time to think about sth l. to think sth over; po namyśle on reflection, on second thought l. (Br.) thoughts; po dojrzałym namyśle after mature consideration; z namysłem deliberately.

* * *

* * *

zostawić pf.

1. (= nie zabierać czegoś) leave, leave behind; zostawić coś komuś na pamiątkę leave sth (behind) to sb; nie zostawić na kimś suchej nitki pick sb to pieces.

2. (= opuszczać kogoś) leave; zostaw mnie w spokoju leave me alone; zostaw nas samych leave us alone; zostawić coś własnemu biegowi leave sth to its own course; zostawić coś na pastwę losu leave sth to its fate; zostaw go! leave him alone!, let him go!; zostaw to! leave it!

3. (= przekazywać w spadku) leave, bequeath ( komuś coś sth to sb); zostawić komuś spadek leave sb a legacy.

4. (= wywoływać) evoke; zostawić po sobie dobre wrażenie leave a good impression.

5. (= nie reagować) leave; zostawić zarzuty bez komentarza leave allegations with no comment; zostawić list bez odpowiedzi leave a letter without an answer, leave a letter unanswered.

6. (= dawać do dyspozycji) leave; zostawić coś komuś do dyspozycji leave sth at sb's disposal; zostawić coś pod czyjąś opieką leave sth in sb's care; zostawić komuś czas do namysłu leave l. give sb some time to think sth over; zostawić komuś decyzję let sb decide; zostaw to mnie leave it to me; zostawiam to tobie I'll leave it to you.

7. (= odkładać) put aside, keep; zostawić coś sobie keep sth; zostawiłem ci w kuchni parę kanapek I left you some sandwiches in the kitchen; zostawiłem sobie parę złotych I put a few pennies aside.

- pokiwać głową to nod (one’s head)

- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head

- pochylać głowę to bow one’s head

- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt

- ból głowy a headache

- cierpieć na ból głowy to have a headache

- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache

- włożyć czapkę na głowę to put a cap on

- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded

- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first

- od stóp do głów from head to toe a. foot

- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot

- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe

- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb

- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy

- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head

- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning

- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling

- leje mi się na głowę my roof leaks

- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head

- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory

- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs

- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind

- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week

- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind

- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday

- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head

- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her

- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything

- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him

- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind

- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind

- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb

- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates

- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him

- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths

- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind

- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam

- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind

- kłaść a. wbijać coś komuś w głowę a. do głowy to hammer sth into sb’s head

- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head

- kręcić a. mącić a. mieszać komuś w głowie to mix sb up; to do sb’s head in GB pot.

- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank

- mieć mętlik w głowie to be all mixed up

- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…

- mieć coś z głową to be off one’s head

- mieć dobrze w głowie to be sensible

- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]

- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb

- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about

- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind

- miesza a. mąci a. plącze mi/jej się w głowie I’m/she’s confused a. mixed up

- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth

- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now

- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth

- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip

- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb

- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea

- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him

- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out

- tracić głowę pot. to lose one’s head

- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders

- mądra głowa a brain pot.

- tęga głowa a brainbox GB pot., a brain pot.

- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain

- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain

- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle

- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done

- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright

- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person

- dochód na głowę mieszkańca per capita income

- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption

- głowa rodziny the head of the family

- koronowane głowy crowned heads

- głowa państwa Polit. the head of state

- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church

■ kapuściana a. ośla a. zakuta głowa pot., obraźl. dimwit pot., obraźl., thickhead pot., obraźl.

- pójść a. skoczyć po rozum do głowy pot. to see the light (of reason) iron.

- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over

- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over

- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.

- nie mieć oleju a. rozumu w głowie pot. not to have the sense one was born with

- mieć źle a. niedobrze w głowie pot. to need to have one’s head examined pot.

- mieć zielono a. pstro w głowie pot. to be an airhead pot.

- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb

- suszyć komuś głowę to nag sb

- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head

- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.

- wybić coś sobie z głowy pot. to get sth out of one’s head pot.

- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.

- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth

- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea

- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders

- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb

- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.

- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb

- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.

- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house

- zachodzić w głowę pot. to go nuts trying to figure sth out pot.

- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase

- zawrócić komuś w głowie (zbałamucić) to lead sb astray; (rozkochać) to turn sb’s head

- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders

- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb

- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.

- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control

- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well

- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head

- kurzyło mu się z głowy he was drunk

- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life

- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…

- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb

- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck

- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth

- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head

- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds

- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand

- stać a. być postawionym na głowie pot. to make no sense

- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head

- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high

- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out

- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb

- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)

- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall

- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]

- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb

- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth

- wylewać komuś pomyje na głowę pot. to bad-mouth sb pot.

- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand

- zmyć komuś głowę pot. to give sb what for pot.

- woda sodowa uderzyła mu do głowy pot. he’s become big-headed pot.

- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head

- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl

- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life

- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry

- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time

- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it

- głowa do góry! chin up!, cheer up!

- marzenie ściętej głowy a pipe dream

- czapki z głów! hats off!

- co dwie głowy to nie jedna przysł. two heads are better than one przysł.

- wiatr przewrócił płot the wind blew the fence down

- przewrócić coś do góry nogami/na drugą stronę to turn sth upside down/over

- przewracać łopatką naleśniki na patelni to turn the pancakes over with a spatula

- przewrócić stronę w książce to turn a page in a book

- przewracała kartki w książce she was flipping through a book

- fale przewróciły łódź do góry dnem waves capsized the boat

- przewrócić coś na lewą stronę to turn sth inside out

- przewróciłem cały dom do góry nogami I turned the house upside down

- przewrócić się o wystający korzeń to fall over a protruding root

- przewrócić się na rowerze to fall off a bike

- przewrócić się do góry nogami to turn upside down

- przewrócić się na bok to turn on to one’s side

- pies przewrócił się na grzbiet the dog turned over on to its back

- przewracała się z boku na bok she was tossing and turning

- łódka przewróciła się do góry dnem the boat capsized

■ przewracać oczami to roll one’s eyes; (zalotnie) to flutter one’s eyelashes

- przewracać się w grobie to turn in one’s grave

- twój ojciec przewraca się a. przewróciłby się w grobie, widząc, co ty wyprawiasz your father would turn in his grave if he knew what you were up to

- flaki a. bebechy a. wnętrzności się we mnie przewracają, kiedy o tym myślę it turns me a. my stomach over to think about it

- przewróciło mu się w głowie a. on ma przewrócone w głowie he is swollen-headed a. big-headed

- to mu przewróciło w głowie it made his head swell

- zdać walizki na bagaż to send one’s luggage as freight

- zdać (egzamin) celująco to pass (an exam) with flying colours

- nie zdała egzaminu z fizyki she failed her exam in physics

- w czerwcu zdawał egzamin wstępny in June he took a. sat an entrance exam

- we wrześniu zdawali egzamin poprawkowy in September they resat the exam

- wszyscy zdali do następnej klasy the whole class got through to the next year

- zdał/nie zdał na studia he passed/failed an entrance exam

- zdał maturę rok temu he passed his secondary school-leaving examination a year ago

- był zdany na własne siły he was left to his own devices a. resources, he had to draw on his resources

- turyści/wspinacze zdani na własne siły stranded tourists/climbers

- zdać się na los to take pot luck

- zdać się na własny rozum to use one’s own discretion

- zdać się na czyjąś łaskę to put oneself at sb’s mercy

- zdaj się na mnie, wszystkiego dopilnuję you can count a. rely on me, I’ll see to everything

- chwila zdała się trwać wieki the moment seemed a. felt like an eternity

- zdawał się spać he seemed to be asleep

- to mi się na nic nie zda it’s no use to me

- zdałoby się trochę pieniędzy some money would come in handy

- na nic/na niewiele się zdały wszelkie jego starania all his efforts were of no/little avail

- czy mi się zdaje, czy to twój sąsiad?/czy to już piąta? could it be your neighbour?/five o’clock already?

- zdaje się, że będzie deszcz it looks like rain

- zdaje mi się, że mam temperaturę I think I’ve got a temperature

■ zdać sobie sprawę z czegoś to realize sth

- zdać sobie sprawę ze swoich błędów to see the error of one’s ways

- zdaję sobie sprawę z tego, że… I appreciate the fact that…

- nagle zdała sobie sprawę, że… it suddenly registered with her that…

- to się (nie) zda psu na budę pot. it’s of no use at all

* * *

* * *

biorę bierzesz

1. (= chwytać) take, pick up; brać coś od kogoś take sth from sb; brać coś palcami/widelcem pick sth up with one's fingers/with a fork; brać kogoś za rękę take sb by the hand; brać kogoś w ramiona take sb in one's arms; embrace sb; brać kogoś/coś na kolana place sb/sth on one's lap; weź dwa jajka i cztery łyżki cukru take two eggs and four spoonfuls of sugar; brać coś garściami take handfuls of sth; brać coś po kawałku take sth bit by bit; brać coś do kieszeni put sth in one's pocket; biorę cię za słowo I'll take you at your word; I'll hold you to your promise; brać coś na warsztat pot. start working on sth.

2. (= zabierać z sobą) take (out); brać kogoś na obiad take sb out for dinner; brać psa na spacer take the dog for a walk.

3. (= przyjmować na siebie) take (on), assume, accept; brać na siebie odpowiedzialność take l. assume responsibility (za kogoś/coś for sb/sth); brać coś na swoje barki l. ramiona przen. take sth on one's shoulders; brać coś na swoje sumienie feel responsible for sth.

4. (= podejmować) take up, accept; brać pracę w supermarkecie take up a job in a supermarket.

5. (= przyjmować, dostawać) take, receive, get; brać łapówki take bribes; brać pensję receive a salary; ile bierzesz miesięcznie? how much do you get a month?

6. (= nabywać) purchase, buy; brać coś na kredyt/na raty buy sth on credit/on an installment plan; biorę tę książkę I'll take this book.

7. (= wynajmować) take; brać w dzierżawę rent, lease; brać taksówkę take a taxi; brać pokój z widokiem na morze take a room with a view of the sea.

8. (= zdobywać siłą) take, capture, seize; brać zakładników/jeńców take hostages/prisoners; brać kogoś do niewoli take sb into captivity; take sb prisoner; brać kogoś w karby bring sb under control; brać kogoś w dwa ognie take sb from two sides; brać miasto siłą capture l. seize a town; brać kogoś na lep l. na plewy take sb for a ride.

9. (= kochać się z) make love to (sb); take (sb); brał ją podczas przechadzek he took her during walks; brać kogoś siłą rape sb.

10. (= ogarniać) bierze mnie ciekawość I'm getting curious; strach mnie bierze I'm getting scared; bierze mnie znużenie I'm getting tired; litość bierze, kiedy się na to patrzy it's a pitiful sight.

11. (= wykorzystywać jako źródło) take; brać przykład l. wzór z kogoś/czegoś take sb/sth as an example; brać pomysł z głowy come up with an idea; brać źródło l. początek originate.

12. (= zatrudniać, przyjmować) take (on), hire; brać gosposię hire a housekeeper; brać sobie pomocnika take an assistant; brać kogoś za żonę/męża take sb for one's (wedded) wife/husband.

13. (= przezwyciężać, pokonywać) take; brać zakręt zbyt ostro take a corner too fast; brać biegacza na ostatniej prostej overtake a runner on the final staightaway; koń bezbłędnie bierze przeszkody the horse takes fences faultlessly.

14. (= stosować dla zdrowia l. higieny) take; brać środki przeciwbólowe take painkillers; brać kąpiel/prysznic take a bath/a shower.

15. (uderzenie, atak) take, get, receive; brać baty/lanie get a whipping/a spanking; brać w skórę take a licking l. beating; brać za swoje be rewarded according to one's deserts; moje plany biorą w łeb my plans are coming to nothing.

16. (= uważać, poczytywać) take; brać coś za żart take sth as a joke; brać coś dosłownie/poważnie take sth literally/seriously; brać coś za punkt honoru take sth as a point of honor; brać coś do siebie take sth personally; za kogo mnie bierzesz? what do you take me for?; brać coś za dobrą monetę take sth at face value; biorą mnie często za mojego brata I'm often mistaken for my brother.

17. ( o rybie) bite, take (the bait).

18. ( w różnych utartych zwrotach) brać kurs na Nowy Jork set a course for New York; brać miarę take measurements; brać górę get the upper hand ( nad kimś over sb); brać rozpęd gain speed; brać odwet take revenge (na kimś/czymś on l. upon sb/sth); brać czyjąś stronę take sb's side; brać udział take part; be involved; participate ( w czymś in sth); brać ślub get married; brać coś na rozum pot. think sth through; brać pod uwagę l. pod rozwagę l. w rachubę take sth into consideration; brać coś do serca take sth to heart; brać nogi za pas take to one's heels; mróz bierze it's beginning to freeze; brać kogoś do galopu pot. spur sb on; get sb into (high) gear; diabli mnie biorą pot. it burns me up.

brotherhood, fellowship; brać myśliwska/aktorska fellow hunters/actors; brać szlachecka hist. gentry.

* * *

mam masz, miej

1. (oznacza posiadanie, cechę, związek z czymś l. kimś, władzę nad czymś) have, have got; mieć coś na sobie have sth on; masz dużo pieniędzy/czasu you have l. you've got a lot of money/time; mieć niebieskie oczy have blue eyes; czy masz samochód? do you have a car?; have you got a car?; nie mam przy sobie pieniędzy I have l. I've got no money on me; masz przy sobie paszport? do you have your passport with you?; mam pomysł I have an idea; nie mam pojęcia, o czym mówisz I have no idea what you're talking about; mam brata i siostrę I have a brother and a sister; co masz w ręce? what are you holding in your hand?; mieć dużo do zrobienia have a lot to do; mieć coś do powiedzenia have sth to say; mieć coś do dyspozycji have sth at one's disposal; mam sprawę do załatwienia I have some business to do; nie mam na nowy samochód pot. I cannot afford a new car; masz jeszcze pięć minut you still have five minutes; mam teraz wykład I'm lecturing right now; mam gości I am having guests; ona ma kochanka she has a lover.

2. ( w różnych utartych zwrotach) mam już dość I've had enough; mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be fed up with sb/sth; mieć kogoś po swojej stronie have sb on one's side; mieć coś za sobą have sth over; mieć coś z głowy pot. be rid of sth; czy masz coś przeciwko mnie? do you have something against me?; mieć coś komuś za złe hold sth against sb; mieć z kimś/czymś do czynienia deal with sb/sth; mam z kimś na pieńku pot. have a bone to pick with sb; mieć w czubie pot. be tipsy; mieć fioła l. bzika żart. be crazy, have a bee in one's bonnet; mieć coś w nosie pot. not give a hoot about sth; mieć coś w dupie wulg. not give a shit about sth; ona ma to do siebie, że... it is characteristic of her that...; mieć z kimś dziecko have a child with sb; mam cię w garści I have you on toast; mieć kogoś w kieszeni have sb in one's pocket; mieć głos have the floor; mieć znajomości have connections; mieć kogoś/coś na oku keep an eye on sb/sth; mieć coś na sumieniu have sth on one's conscience; mieć coś na uwadze l. w pamięci bear sth in mind; mieć coś na myśli have sth in mind; co masz na myśli? what do you mean?; mieć czelność coś zrobić have the cheek to do sth; mieć czyste ręce have clean hands; mieć czyste/nieczyste sumienie have a clear/guilty conscience; mieć coś pod ręką have sth at hand; mieć coś w zanadrzu have sth up one's sleeve; mieć szczęście/pecha be lucky/unlucky; nie mieć grosza przy duszy be penniless, be broke.

3. (choroby, dolegliwości) mieć odrę have measles; mieć kaszel have a cough; mieć zakatarzony nos have a running nose.

4. pot. (= uwieść, odbyć stosunek seksualny z) have (sb); czy już ją miałeś? have you had her yet?

5. ( w wykrzyknikach) masz! (= proszę!) here you are!; a masz! take this!; masz za swoje get your desert!; mam cię! I got you!; gotcha!; masz ci los! too bad!

6. (dane osobiste, wymiary itp.) mam na imię Tomasz my name is Thomas; ile masz lat? how old are you?; ona ma siedemnaście lat she's seventeen years old; ta łódź ma pięć metrów długości this boat is five meters long; mam metr osiemdziesiąt wzrostu I am one hundred and eighty centimeters tall; godzina ma sześćdziesiąt minut there are sixty minutes in an hour; pociąg ma dziesięć minut spóźnienia the train is ten minutes late.

7. mieć miejsce happen, occur, take place.

8. ( z przeczeniem i zaimkiem) nie mieć co jeść have nothing to eat; nie mam co ze sobą zrobić I don't know what to do with myself; nie mieć gdzie się podziać have no place to go; nie mieć nic do powiedzenia have nothing to say; nie mieć nic do stracenia have nothing to lose.

9. (z przeczeniem w trzeciej osobie czasu teraźniejszego: oznacza brak l. nieistnienie) jej tu nie ma she isn't here; nie ma tu nikogo there's nobody here; nie ma co płakać there's no need to cry; it's no use crying; nie ma to jak w domu! (there's) no place like home!; nie ma sprawiedliwości na tym świecie there is no justice in this world; nie ma mnie dla nikogo tell everyone I am out; nie ma deszczu there's no rain; it isn't raining; nie ma jej w domu she's not at home; she's out; nie ma sprawy no problem.

10. ( wyraża powinność) be to, be supposed to; co mam teraz zrobić? what am I supposed to do now?; mam wyjechać o czwartej I am to leave at four; to mam być ja? is this supposed to be me?; mam przyjechać czy nie? should I come or not?; czas miał pokazać, że... time was to show that...; co ma wisieć, nie utonie if you're born to be hanged you shall never be drowned.

11. ( wyraża niespełnione oczekiwania) miałem zostać inżynierem I was to have been an engineer.

12. (wyraża spełnienie, ukończenie) mieć coś zrobione have sth done; mam zebrane materiały I have some materials collected.

13. ( wyraża przypuszczenie) miałbym żałować tego? should I regret it?; gdybym miał wybierać... if I were to chose...

1. (= czuć się) be; jak się masz? how are you?; on ostatnio ma się nie najlepiej he hasn't been well lately; masz się teraz z pyszna you have to pay the devil now.

2. ( wyraża stan rzeczy) ma się na deszcz it's going to rain; sprawy tak się mają the things are going like this; this is how the matter stands; dzień ma się ku końcowi the day is drawing to an end.

3. (= uważać się) za kogo ty się masz? who do you think you are?

4. ( w utartych wyrażeniach) mieć się na baczności przed kimś/czymś beware sb/sth; mieć się ku sobie be attracted to each other; ma się rozumieć sure, certainly, of course.

* * *

puzzle; to mnie zastanowiło it made me think.

debate, consider ( nad czymś sth); reflect ( nad czymś on sth); jeszcze się zastanów think it over, think twice.

- dać komuś coś to give sth to sb, to give sb sth

- dać napiwek to give a tip

- dać zaliczkę to leave a. put down a deposit

- na urodziny rodzice dali mi encyklopedię my parents gave me an encyclopedia for my birthday

- dała mi to zdjęcie na pamiątkę she gave me this photo as a memento

- dał nam paczkę dla ojca he gave us a parcel for Father a. our father

- prosiłam, ale nie dał mi ani grosza I asked him, but he didn’t give me a penny

- w zamian za pocztówki dał mi serię znaczków in exchange for the postcards he gave me a series of stamps

- dużo/wszystko bym dał za pewność, że sprawa zostanie załatwiona I’d give a lot/anything to be sure that things will be settled okay

- dać z siebie wszystko to do one’s utmost, to give one’s all

- daj mi rękę give me your hand

- daj (mi) gazetę/nożyczki/sól pass (me) the newspaper/scissors/salt

- daj mi chleb (całość) pass (me) the loaf, will you?

- daj mi chleba (trochę) pass me some bread, will you?

- lekarz dał mi antybiotyki pot. the doctor gave me some antibiotics

- dać komuś zastrzyk pot. to give sb an injection

- dajcie mi tu Malinowskiego pot. get Malinowski in here pot.

- daj mi ojca do telefonu pot. put your father on, will you? pot.

- dawać przykłady to give examples

- dać komuś swój adres/telefon to give sb one’s address/phone number

- dać komuś kwaterę to give sb a room

- dać komuś nocleg to give sb a room for the night

- ojciec dał mi samochód na cały dzień Dad let me have the car for the whole day

- dać komuś jeść/pić to give sb something to eat/drink

- dać komuś okazję do czegoś to give sb a chance a. opportunity to do sth

- dać komuś pracę to give sb a job

- studia dają możliwość lepszej pracy higher education gives you the chance of a better job

- to stanowisko daje pewne przywileje the post gives you a. offers certain privileges

- jej zachowanie dało powód do wielu plotek her behaviour gave rise to many rumours

- festiwal daje (artystom) okazję wybicia się the festival gives artists the chance to make a name for themselves

- biegacz nie dał szans rywalom the runner didn’t give his rivals a chance

- dałem jej czas do namysłu I gave her some time to think it over

- dane mi było współpracować z wielkimi aktorami książk. I had the opportunity of working with some outstanding actors

- nie dane mu było zaznać spokoju książk. he was never to know peace

- dać komuś awans/rozwód to give sb (a) promotion/a divorce

- dać komuś błogosławieństwo to bless sb, to give sb one’s blessing

- dać komuś dymisję to dismiss sb

- dawać lekcje/korepetycje to give (private) lessons a. tuition

- dać komuś naganę to reprimand sb

- dać komuś odpowiedź to give sb one’s a. an answer

- muszę dać odpowiedź w ciągu trzech dni I have to give my answer within three days

- dać komuś ślub to marry sb

- sędzia dał im łagodny wyrok the judge gave them a light sentence

- dać komuś imię/przezwisko to give sb a name/nickname

- dać dziecku (na) imię Edward to give a child the name (of) Edward

- dać bieliznę pościelową do pralni to take a. send the bed linen to the laundry

- dać buty do szewca to take one’s shoes to the cobbler’s a. a shoe repair shop

- dać samochód do warsztatu to take one’s car to a garage

- dać ogłoszenie do prasy to put an advert in the paper

- dać dziecko do prywatnej szkoły pot. to send a child to a private school

- nie dam dziadka do domu starców pot. I won’t put Grandad in a. send Grandad to an old people’s home

- dać zysk to yield a. bring in a profit

- leczenie nie dało efektu the treatment didn’t produce the desired effect

- dawać komuś przyjemność to give sb pleasure

- praca z dziećmi dała jej dużo satysfakcji working with children gave her a lot of satisfaction

- dać komuś wiedzę/wyobrażenie o czymś to give sb knowledge/an idea of sth

- dwa plus dwa daje cztery two plus two makes a. equals four

- to nic nie daje a. da that’s no use a. good

- dyskusja z nim nic nie da talking to him won’t do any good

- dać pokaz a. popis czegoś przen. to give a demonstration a. display of sth

- piłkarze dali pokaz nieudolności the footballers gave a display of incompetence

- nauczyciel religii dawał nam same dobre stopnie the religion teacher gave us all good marks

- za referat daję ci szóstkę I’m giving you an A for your talk in class

- za ten skok sędziowie nie dadzą jej dużo punktów the judges won’t give her many points for that jump

- jurorzy jednomyślnie dali mu pierwszą lokatę the judges unanimously awarded him first place

- krowy dają mleko cows give milk

- ogień daje dużo ciepła fire gives out a. off a lot of heat

- drzewo dawało przyjemny cień the tree gave us some pleasant shade

- tu damy stół, a tam fotel we’ll put the table here and the armchair there

- spis treści damy na początku we’ll put the table of contents at the front

- na dno garnka dajemy trochę oleju we put a little oil in the bottom of the saucepan

- sklepikarka daje mi na kredyt the shopkeeper sells me things on credit

- w tym sklepie dają telewizory na raty in this shop you can get TV sets on hire purchase

- dać dźwignię do przodu/tyłu to move a lever forwards/backwards

- daj trochę w tył move (it) back a bit

- dał krok do przodu he took a step forward

- ile dałaś za ten płaszcz? how much did you give a. pay for that coat?

- dałeś za to więcej, niż było warte you gave a. paid more for it than it was worth

- dają mu krocie za każdy obraz he gets a fortune for every painting

- dać komuś łapówkę to bribe sb, to give sb a bribe

- kto da więcej? (w licytacji) any advance on that?

- dać komuś coś zrobić to let sb do sth, to allow sb to do sth

- pies nie dał mi wejść the dog wouldn’t let me in

- rodzice nie dali mi głośno słuchać muzyki my parents didn’t allow me to listen to loud music

- nie przerywaj, daj mi powiedzieć do końca stop interrupting and let me finish what I’m saying

- dał się prowadzić jak dziecko he allowed himself to be led like a child

- a ja, idiota, dałem im się oszukać and I, like an idiot, let them trick me

- jest ambitna i nie daje sobą kierować she’s ambitious and won’t let anyone control her

- dała sobie obciąć/ufarbować włosy she had her hair cut/dyed

- dać komuś w twarz to give sb one in the face

- nie wytrzymał i dał mu w zęby he lost his patience and gave him one in the teeth

- jak to jeszcze raz ruszysz, dam ci po łapach if you touch that again, I’ll rap your knuckles

- dała mu/nie dała mu he had it off/didn’t have it off with her GB wulg.

- daje, komu popadnie she sleeps around a lot pot.

- drzwi nie dają się otworzyć the door won’t open

- tego nie da się przewidzieć that’s impossible to predict

- tego nie da się wyjaśnić it can’t be explained

- w oddali dał się słyszeć warkot samochodu the throbbing of a car’s engine could be heard in the distance

- ile się da as much/many as possible

- robić/jeść co się da to do/eat what one can

- musimy uciekać, gdzie się da we’ll have to escape wherever we can

- zadzwoń do mnie, jak się da give me a call if you can

- jak tylko się da, to przyjadę if it’s at all possible, I’ll come

- dokuczali jej jak się (tylko) da they annoyed her in every possible way

- da się zrobić it can be done

- czemu ma się nie dać? why shouldn’t it be possible?

- daj, pomogę ci here, let me help you

- daj, pozmywam/posprzątam here, I’ll wash up/clean up

■ dałbym jej 40 lat I’d say she was 40

- dać komuś lekcję a. nauczkę to teach sb a lesson

- dać nogę a. drapaka a. dyla pot. to leg it pot., to do a runner pot.

- dać nura a. nurka pot. (do wody) to dive; (ukryć się) to dive (w coś into sth)

- dać komuś przykład to set an example for sb

- dajmy na to (na przykład) (let’s) say; (przypuśćmy) suppose, supposing

- spotkajmy się, dajmy na to jutro let’s meet, say tomorrow

- dajmy na to, że dostaniesz tę pracę suppose a. let’s say you do get the job

- dać komuś szkołę to put sb through the mill pot., to give sb a hard time pot.

- ja ci/mu dam! pot. I’ll teach a. show you/him!

- jak się da, to się zrobi pot., żart. let’s see the colour of your money first

* * *

* * *

namyślić się pf. reflect ( nad czymś on l. upon sth); think deeply ( nad czymś about sth).

- człowiek wielkiego rozumu a man of great intellect

- objąć a. ogarnąć coś rozumem to understand sth

- górować nad kimś rozumem to be more intelligent than sb

- rozum przychodzi z wiekiem a. z latami one gets wiser as one grows older

- rozum dyktuje, żeby nie działać zbyt pochopnie reason tells us not to act too hastily

- miejże rozum, nie rób tego! have some sense, don’t do that!

- □ chłopski rozum pot. common sense, good sense

- czysty rozum Filoz. pure reason

■ brać coś na rozum to use one’s common sense

- być niespełna rozumu to be out of one’s mind, to be off one’s head

- co głowa, to rozum so many heads, so many minds

- człowiek do śmierci rozumu się uczy man is always learning

- głowa wielka a rozumu mało a big head and little sense

- mieć swój rozum pot. to know one’s own mind

- mieć więcej szczęścia niż rozumu ≈ to have more luck than judg(e)ment

- (jak) na mój głupi rozum pot. in my opinion

- nauczyć kogoś rozumu to teach sb a lesson

- nie grzeszyć rozumem to be rather stupid

- odchodzić od rozumu z rozpaczy/strachu to be beside oneself a. to be out of one’s mind with grief/fear

- pozjadać wszystkie rozumy pot. to have all the answers

- pójść po rozum do głowy to use one’s head

- przemówić komuś do rozumu to bring sb to reason

- rozum mu odjęło he must be out of his mind

- rusz rozumem! put your thinking cap on!

- to przechodzi ludzki rozum it’s beyond human understanding

- kogo Bóg chce ukarać, temu rozum odbiera przysł. whom the gods would destroy they first make mad

- włos długi, rozum krótki pot. long on hair and short on brains

- lepszy funt szczęścia niż cetnar rozumu przysł. an ounce of luck is better than a pound of wisdom

- od wódki rozum krótki przysł. when drink is in, wit is out

* * *

* * *

1. (= umysł) reason, mind, intelect; czysty rozum fil. pure reason; niespełna rozumu nuts, bats, crazy; na mój (głupi) rozum pot. in my (humble) opinion, as I see it; mieć swój rozum have one's wits about one, be in one's right senses; kierować się własnym rozumem use one's judgement l. own head; postradać l. stracić rozum loose one's marbles l. mind, be out of one's mind; pójść po rozum do głowy find a reasonable solution to a problem, think of sth sensible; mieć bystry rozum have quick wits; obdarzony rozumem rational.

2. (= rozsądek) judgement, wit(s), sense; chłopski rozum horse sense, common sense; zdrowy rozum common sense, native reason; na chłopski l. zdrowy rozum common sense suggests that...; mieć więcej szczęścia niż rozumu succeed by a fluke; nauczyć kogoś rozumu teach sb a lesson; przemówić komuś do rozumu make sb see sense l. reason, make sb listen to reason, bring sb to reason; powinieneś mieć więcej rozumu w głowie you should know better; wydaje mu się, że pozjadał wszystkie rozumy he's such a smart alec l. aleck; weź to na rozum think it over, give it a reasonable thought.

- namyślał się, jak powinien postąpić he was considering what to do

- muszę się namyślić I must think it over a. give it some thought

- dobrze się namyśl, zanim to zrobisz think twice before you do it

- powiem ci jutro, muszę się jeszcze namyślić I’ll tell you tomorrow, I must sleep on it

- długo się namyślał nad wyborem dania he took a long time thinking before choosing a. before he chose a dish

- namyśliłeś się już, co chcesz studiować? have you made up your mind (about) what you want to study?

- mają dom na wsi they have a. own a house in the country

- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father

- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings

- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you

- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes

- ubrała się w to, co miała she put on what she had

- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog

- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine

- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist

- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat

- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?

- masz scyzoryk? have you got a penknife?

- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?

- czy macie gaz? have you got gas?

- mieć coś przy sobie to have sth on one

- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?

- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?

- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.

- mieć na coś to have money for sth

- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer

- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor

- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car

- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth

- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday

- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on

- jak masz na imię? what’s your name?

- mam na imię Maria my name’s Maria

- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak

- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth

- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit

- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck

- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on

- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one

- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week

- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)

- masz!/macie! (weź/weźcie) here!

- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.

- masz, włóż to na siebie! here, put this on!

- (a) masz! (zadając razy) take that!

- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.

- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!

- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive

- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!

- masz ci (los) a. masz tobie! blast (it)! pot., damn (it)! pot.

- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!

- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!

- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.

- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)

- ile ona ma lat? how old is she?

- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high

- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long

- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres

- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys

- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres

- pokój ma dwa okna the room has two windows

- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair

- miała dziurawe buty she had holes in her shoes

- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped

- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer

- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage

- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage

- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible

- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points

- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour

- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)

- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley

- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father

- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table

- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something

- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him

- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth

- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans

- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true

- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late

- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature

- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees

- mieć złamaną nogę to have a broken leg

- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches

- mieć pragnienie to be thirsty

- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite

- mieć wadę a. defekt to have a defect

- mieć gumę pot. (w samochodzie) to have a flat pot.

- mam nadzieję, że… I hope that…

- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth

- miała ochotę płakać she felt like crying

- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…

- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth

- mam tego powyżej uszu a. po dziurki w nosie! pot. I’ve had it up to here! pot.

- mieć coś wypisane w oczach a. na czole a. na twarzy to have sth written all over one’s face

- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face

- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father

- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters

- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby

- miała z nim dwóch synów she had two sons by him

- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire

- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help

- mieć kogoś przy sobie a. obok siebie a. przy boku to have sb at one’s side

- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration

- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb

- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one

- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him

- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth

- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents

- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest

- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.

- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth

- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb

- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you

- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.

- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.

- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her

- mieć kogoś nad sobą to have sb above one

- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board

- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb

- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty

- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him

- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing

- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them

- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool

- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive

- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!

- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb

- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody

- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.

- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like

- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work

- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs

- mieć słuszność a. rację to be right

- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy

- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm

- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school

- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)

- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday

- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today

- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)

- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him

- co ja z tobą mam? what am I to do with you?

- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.

- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?

- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him

- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her

- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one

- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him

- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one

- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him

- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now

- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around

- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep

- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night

- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax

- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!

- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)

- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem

- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay

- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say

- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter

- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other

- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time

- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place

- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping

- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about

- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset

- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless

- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.

- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy

- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)

- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident

- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education

- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school

- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life

- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects

- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter

- którego dziś mamy? what’s the date today?

- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today

- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?

- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left

- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind him

- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!

- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?

- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?

- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!

- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?

- mieć coś do zrobienia to have sth to do

- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform

- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out

- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on

- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished

- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…

- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow

- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected

- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty

- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong

- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.

- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?

- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time

- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will

- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang

- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing

- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…

- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose

- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…

- choćbym a. żebym miał pęknąć a. trupem paść pot. even if it kills me pot.

- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay

- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college

- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?

- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place

- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise

- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.

- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?

- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?

- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!

- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.

- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in Africa

- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well

- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?

- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.

- mam się dzisiaj lepiej I feel better today

- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well

- jak się rzeczy mają? how do things stand?

- rzecz ma się tak, że… the thing is that…

- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?

- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?

- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice

- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D

- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese

- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour

- (on) ma się za Bóg wie co pot. he thinks he’s God (almighty) pot.

- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die

- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset

- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better

- ma się na deszcz it looks like rain

- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air

- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. are

- winien i ma debit and credit

- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit side

- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!

- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.

- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!

■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!

- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come

- mieć głowę a. łebpot. (na karku a. nie od parady) to have a good head on one’s shoulders

- on to ma łeb! he’s no fool!

- mieć głowę do interesów to have a good head for business

- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now

- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.

- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.

- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.

- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- książka o kimś/czymś a book about a. on sb/sth

- ustawa o pornografii the law on pornography

- o czym jest ten film? what is the film about?

- mówić/myśleć o kimś/czymś to talk/think about a. of sb/sth

- dyskutować o czymś to discuss sth

- zapytać o kogoś/coś to ask about sb/sth

- zapytaj kogoś o godzinę/drogę ask somebody the time/way

- zapytała go o cenę she asked him about the price

- wiedzieć o kimś/czymś to know about sb/sth

- nic mi o tym nie wiadomo I know nothing about it

- nie zapomnij o jej urodzinach don’t forget (about) her birthday

- nie miała pojęcia o poezji she knew nothing about poetry

- co sądzisz o tej książce? what do you think of this book?

- był przekonany o swojej racji he was convinced he was right

- proces o zabójstwo a murder trial

- oskarżony o zdradę stanu accused of high treason

- martwić się o kogoś/coś to worry about sb/sth

- gniewać się o coś to be angry a. cross GB about sth

- być zazdrosnym o kogoś/coś to be jealous of sb/sth

- o co masz do mnie żal? what have I done to upset you?

- prosić o coś to ask for sth

- poproś go o kawałek chleba ask him for a piece of bread

- poprosimy go o zmianę decyzji we’ll ask him to change the decision

- chciałbym cię o coś poprosić I’d like to ask you something, there’s something I’d like to ask you

- dbać o zęby/włosy to care for one’s teeth/hair

- dbać o figurę to watch one’s figure a. weight

- wystąpić o stypendium to apply for a grant/scholarship

- zabiegać o poparcie to seek support

- walczyć o przetrwanie to fight for survival

- rywalizować o pierwsze miejsce to compete for first place

- proszę o spokój! quiet, please!

- pasażerów uprasza się o niepalenie passengers are kindly requested not to smoke

- kłótnia o coś a quarrel about a. over sth

- wojna o granice a war over the borders

- sprzeczać się o drobiazgi to quarrel over trifles

- uderzyć głową/kolanem o coś to hit a. bang one’s head/knee on a. against sth

- fale uderzały o skały the waves beat against the cliffs

- odbijali piłkę o ścianę they were bouncing the ball against the wall

- koła stukały o szyny the wheels clattered on the rails

- rozerwał marynarkę o gwóźdź he tore his jacket on a nail

- oparł drabinę o ścianę he leant the ladder against the wall

- o (godzinie) czwartej at four (o’clock)

- o wpół do dziewiątej at half past eight

- o świcie/zmroku at dawn/dusk

- o północy at midnight

- wstał o zwykłej godzinie he got up at his usual hour

- wzrosnąć/obniżyć się o 10% to rise/fall by 10 per cent

- wzrost/spadek zatrudnienia o 2% a two per cent rise/fall a. drop in employment

- o dwa centymetry dłuższy/krótszy two centimetres longer/shorter

- o połowę krótszy/tańszy half the length/price

- o dziesięć lat starszy/młodszy ten years older/younger

- jest ode mnie wyższy o pół głowy he’s half a head taller than me

- o wiele lepszy/większy far better/bigger

- te buty są o dwa numery za duże these shoes are two sizes too big

- mieszkamy o trzy domy dalej we live three houses further on a. down the road

- wyprzedzał ich o trzy metry/sekundy he was three metres/seconds ahead of them

- spóźniła się o godzinę she was an hour late

- spałeś o godzinę dłużej ode mnie you slept an hour longer than me

- może się pan pomylić o dziesięć lat your answer must be correct to within ten years

- dziewczyna o niebieskich oczach i jasnych włosach a girl with blue eyes and fair hair

- mydło o zapachu cytryny lemon-scented soap

- film o żywej akcji a well-paced film

- koło o średnicy/promieniu metra a circle one metre in diameter/with a one-metre radius

- odcinek drogi o długości ośmiu kilometrów an eight-kilometre stretch of the road

- poruszać się o kulach to walk on crutches

- wstać o własnych siłach to get up on one’s own a. unaided

- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water

* * *

Gen.pl. głów

1. (człowieka, zwierzęcia) head; ból głowy headache; marzenie ściętej głowy pie in the sky, wishful thinking; trupia głowa skull and crossbones; od stóp do głów from head to foot; z odkrytą l. gołą głową bare-headed; bić kogoś na głowę be more than a match for sb; być czyimś oczkiem w głowie be the apple of sb's eye; chować głowę w piasek bury l. hide one's head in the sand; domagać się czyjejś głowy call for sb's head; drapać się w głowę scratch one's head; kręcić głową shake one's head; mieć dach nad głową have a roof over one's head; mieć głowę na karku pot. have a good head on one's shoulders; mieć słabą głowę pot. not be able to hold one's liquor; mieć urwanie głowy w pracy be having a hectic time at work; skinąć głową nod one's head; stawać na głowie, żeby coś robić stand on one's head l. bend over backwards to do sth; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie watch sb/sth like a hawk; zmyć komuś głowę pot. rake sb over the coals; dam sobie głowę uciąć, że... I'd bet my life that...; głowa mi pęka I've got a splitting headache; kręci mi się w głowie my head is spinning l. reeling; niech cię o to głowa nie boli never you mind; od przybytku głowa nie boli there is never too much of a good thing; ręczę za to głową I can vouch for it; włos z głowy mu nie spadnie not a hair of his head shall be injured, I can vouch for his safety; woda sodowa uderzyła mu do głowy pot. sb has got a big head, sb has grown too big for his/her britches; wszystko stoi na głowie everything has been turned upside down l. topsy turvy; głowa do góry! cheer up!

2. (= rozum) head, mind; człowiek z głową na karku a man with a good head on his shoulders; łamać sobie głowę nad czymś rack one's brains over sth; mieć coś z głowy have sth off one's mind; mieć olej w głowie have one's head screwed on right; przychodzić do głowy spring to mind; przyszło mi do głowy, że... it just came l. occurred to me that...; nic mi nie przychodzi do głowy nothing springs to mind; robić coś z głową use one's head to get sth done; suszyć komuś głowę give sb grief, bitch at sb; tracić głowę lose one's head; wylecieć z głowy slip one's mind; zawrócić komuś w głowie cast a spell on sb; zawracać komuś głowę pester l. bug sb about sth; nie zawracaj sobie tym głowy don't bother l. worry yourself about it; chodzi mi po głowie pewien pomysł I have an idea; chyba masz coś z głową pot. I think you have sth wrong upstairs; chyba masz nie po kolei w głowie pot. I don't think you have all your marbles; jego nazwisko wyleciało mi z głowy I had his name on the tip of my tongue; mam inne sprawy na głowie I've got other things to worry about; mam pustkę w głowie my mind is a blank, I have a mental block; moja w tym głowa, żeby... I'll make sure that...; nie mam głowy do interesów I don't have a head for business; to się nie mieści w głowie it staggers the mind l. imagination; wybij to sobie z głowy get that idea out of your head; spokojna głowa! pot. stay cool!; rusz głową! use your head!; zawracanie głowy! nonsense!; kto nie ma w głowie, ten ma w nogach little wit in the head makes much work for the feet l. heels.

3. (= człowiek jako osoba myśląca) head; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one; co głowa, to rozum so many men, so many minds; mądrej głowie dość dwie słowie a word to the wise is sufficient.

4. (= człowiek jako jednostka) head; pół litra na głowę a half liter per head; płacić od głowy pay by the head.

5. (= zwierzchnik) head; głowa państwa head of state; koronowana głowa crowned head.

6. (np. kapusty) head; głowa cukru loaf of sugar.

- bieg a. tok a. nurt myśli train of thought

- myśli mi się plączą a. mącą I’m getting confused

- policz to w myśli work it out a. calculate it in your mind

- ogarnąć coś myślą to grasp sth (mentally)

- problemy filozoficzne całkowicie zaprzątają jego myśl he is completely preoccupied with philosophical problems

- ani a. nawet mi to przez myśl nie przeszło it never even crossed my mind

- być zatopionym a. pogrążonym w myślach to be deep in thought

- byłem myślami gdzie indziej I was miles away

- myślami byłem z rodziną my thoughts were with my family

- siedział na lekcji, ale był nieobecny myślami he sat in class, but his thoughts were elsewhere

- mówić/odpowiadać, co komuś na myśl przyjdzie to say the first thing/reply with the first thing that comes to one’s mind

- nie mógł oderwać od niej myśli he couldn’t stop thinking about her

- zebrać a. pozbierać a. skupić a. opanować myśli to gather one’s thoughts

- mieć myśli zajęte kimś/czymś to be preoccupied with sb/sth

- gonitwa myśli racing thoughts

- na myśl o kim/o czym at the thought of sb/sth

- przywodzić coś komuś na myśl książk. to make sb think of sth, to put sb in mind of sth

- rozmowa z tobą przywodzi mi na myśl mojego ojca talking to you makes me think a. puts me in mind of my father

- to zdjęcie przywodzi mi na myśl wakacje w Grecji this photo reminds me of my holidays in Greece

- mieć kogoś/coś na myśli to mean sb/sth

- wcale tego nie miałem na myśli I didn’t mean that at all

- żyć myślą o kimś/o czymś książk. to live for the thought of sb/sth

- żyła myślą o ukochanym the thought of her beloved kept her going

- więźniowie żyli myślą o ucieczce the prisoners lived to escape

- uciekać a. uciec myślą od czegoś książk. (to try) to put sth out of one’s mind, (to try) to forget sth

- chciała uciec myślą od codziennych trosk she wanted to forget her everyday concerns

- zwrócić się myślą a. myślami ku czemuś/komuś to turn one’s thoughts to sth/sb

- swoboda a. wolność myśli książk. freedom of thought

- rozwój myśli technicznej w ostatnich latach the development of technical thought in recent years

- zawiłe myśli filozoficzne complicated philosophical thoughts

- wypowiadać a. wyrażać myśl to express a thought

- wymiana myśli an exchange of ideas

- czytać w czyichś myślach to read sb’s thoughts

- podzielić się z kimś myślami to share one’s thoughts with sb

- być z kimś jednej myśli to be of the same mind a. opinion as sb

- dręczyła go myśl, że nie podoła tej pracy he was racked by the thought of not being able to cope with the job

- snuły mu się po głowie leniwe myśli o wakacjach he was thinking lazily about the holidays

- odpędzać natrętne myśli to try to get rid of persistent thoughts

- być złej myśl to be pessimistic

- przebiegła mi przez głowę myśl a thought flashed through my mind

- nurtowała mnie myśl o wyjeździe I kept turning over in my mind the idea of leaving

- błysnęła mi w głowie myśl, że… it flashed through my mind that…

- muszę wybić sobie z głowy myśli o kupnie nowej sukienki I have to forget the idea of buying a new dress

- uczepić się jakiejś myśli to cling to a thought a. an idea

- opanowała a. opętała go myśl o wyjeździe za granicę he’s obsessed with the idea of going abroad

- nie móc się pogodzić z myślą o czymś/że… to not be able to come to terms a. grips with the idea of sth/that…

- oswoić się z myślą, że… to come to terms with the thought that…

- pożegnać się z myślą o czymś przen. to kiss goodbye to the idea of sth

- uderzyła mnie myśl, że… it struck me that a. I was struck by the thought that…

- myśl filozoficzna/religijna philosophical/religious thought

- to jest myśl! that’s a thought

- bić a. łamać się z myślami to be unable to make up one’s mind

- podsunąć a. poddać a. rzucić myśl to suggest sth

- kolega podsunął mi myśl o kandydowaniu na posła a friend of mine suggested that I stand for MP

- natchnąć kogoś myślą o zrobieniu czegoś to inspire sb to do sth

- porzucić myśl o czymś to give up the idea of sth

- zaświtała mi w głowie myśl, że… it occured to me that…

- strzeliła mi do głowy myśl I had a sudden idea

- nosił się z myślą o zakupie samochodu he was thinking about buying a car

- moją myślą było, by ten ośrodek służył wszystkim potrzebującym my idea was that the centre should serve everyone in need

- myśl o budowie nowego szpitala the idea of building a new hospital

- wszystko idzie po mojej myśli everything is going as I intended

- w myśl czegoś in accordance with sth, according to sth

- □ myśl przewodnia książk. keynote

- czarne myśli gloomy thoughts książk.

- złota myśl książk. words of wisdom

* * *

* * *

1. thought, idea.

2. (= myślenie) thinking; to mi nawet przez myśl nie przeszło it never occurred to me; coś/ktoś komuś przywodzi na myśl kogoś/coś sth/sb reminds sb of l. about sb/sth; bądź dobrej myśli hope for the best, think positive; kogo/co masz na myśli? who(m)/what do you mean?; na myśl o tym robi mi się niedobrze the very thought l. idea of it makes me sick; często wracam myślą do tamtych dni I often recall those days; błądzić gdzieś myślami be far away, fantasize about sth; być pochłoniętym (jakąś) myślą l. (jakimiś) myślami be absorbed in thought.

3. (= umysł) mind; przyszło mi na myśl, że... it came to me that..., it came to my mind that..., it occurred to me that..., it crossed my mind that...; nie mogę się pogodzić z myślą, że... I cannot reconcile myself with the thought of...

4. (= pojęcie, sąd) opinion, view; czarne myśli gloomy thoughts; wymiana myśli exchange of ideas l. views; czytać komuś w myślach read sb's mind; muszę zebrać myśli I need to concentrate; złota myśl aphorism; w myśl tej zasady according to this principle.

5. (= idea) idea, concept; błysnęła mi myśl, że... it crossed my mind that...; podzieliła się z nami swoimi myślami na temat... she shared with us her ideas l. thoughts concerning l. on...; myśl przewodnia main l. central idea; iść za czyjąś myślą share sb's opinion; genialna myśl brilliant idea; bić się z myślami be of l. in two minds about sth; wszystko idzie po mojej myśli everything is going just as I planned; nosić się z myślą kupna domu consider l. contemplate buying a house; podsunął mi świetną myśl he gave me a great idea; robimy wszystko z myślą o ludziach potrzebujących pomocy we do everything to help the needy.

inv ( litera) O, o

* * *

indecl. ( litera) O, o; O jak Olga O for Olive, O as in Olive.

1. ( wyraża zdziwienie) oh; o rety! oh boy!, oh my!; o Boże! oh my God!, o nie! oh no!

2. ( wyraża gest wskazywania) look!; o tam! over there!

1. + Acc. l. Loc. (cel myślenia, mówienia, pytania) about; mówić o kimś/czymś talk about sb/sth; myśleć o kimś/czymś think about sb/sth; pytać o kogoś/coś ask about sb/sth; prosić o coś ask for sth; gniewać się o coś be angry about sth, be angry over sth; kłócić się o coś quarrel about sth; przyprawiać kogoś o mdłości make sb sick; być zazdrosnym o kogoś/coś be jealous of sb/sth; oskarżać kogoś o coś accuse sb of sth, charge sb with sth; mieć o czymś pojęcie have an idea of sth; nie mieć zielonego pojęcia o czymś not to have the foggiest l. faintest idea of sth.

2. + Acc. (obiekt, na który skierowana jest czynność) against, on; opierać się o kogoś/coś lean against sb/sth; uderzać o coś hit against sth, hit sth; potykać się o coś trip over sth, trip on sth, stumble on sth.

3. + Acc. ( różnica wielkości) by; większy o metr one meter longer, longer by one meter; starszy/młodszy o rok one year older/younger.

4. + Loc. ( termin) at; o godzinie szóstej at six (o'clock); o północy at midnight; o świcie at dawn.

5. + Loc. ( określone cechy) with, of; człowiek o silnych nerwach man with strong nerves; roślina o pięknych kwiatach plant with beautiful flowers; dziewczyna o ujmującym uśmiechu girl with a charming smile; człowiek o dużych wymaganiach demanding person, person of high expectations; chodzić o kulach walk on crutches; chodzić o lasce walk with a stick; chodzić o własnych siłach walk on one's own; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water.